“Beni görmek demek mutlaka yüzümü görmek değildir. Benim fikirlerimi, benim duygularımı anlıyorsanız ve hissediyorsanız bu kâfidir. Siz bu akşam benim karşımda milletin bir kitlesi, bir timsalisiniz. Size hitap ederken bütün millete sesimi işittireceğime kaniim. İşitiniz ve işittiriniz. Benim kuvvetim, benim size olan muhabbetim ve sizin bana olan muhabbetinizdir. Bu millet, bu memleket yeni rejim üzerinde dünyanın en makul bir mevcudiyeti olacaktır.”

“Siz genç arkadaşlar, yorulmadan beni takip etmeye söz vermişsiniz. İşte ben özellikle bu sözden çok duygulandım. Benim sizden istediğim şey yorulmamak değil, yorulduğunuz dakikada da dinlenmeden beni takip etmektir. Yorgunluk her insan, her canlı için doğal bir durumdur. Fakat insanda yorgunluğu yenebilecek manevi bir kuvvet vardır ki, işte bu kuvvet yorulanları dinlendirmeden yürütür.”

“Benim naçiz vücudum birgün elbet toprak olacaktır, fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır. Ve Türk Milleti emniyet ve saadetinin kefili olan prensiplerle medeniyet yolunda, tereddütsüz yürümeye devam edecektir.”

“Millet sevgisi kadar büyük mükafat yoktur. Şahsımız için değil, fakat mensup olduğumuz millet için el birliğiyle çalışalım; çalışmaların en yükseği budur.”

“Bir milleti yaşatmak için birtakım temeller lâzımdır, ve bilirsiniz ki, bu temellerin en mühimlerinden biri sanattır. Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş olur.”

“There are certain fundamental values required for a nation to survive, and you know very well that one of these critical values is art. A nation without art is like a person with a severed artery.”

“La survie d’une nation repose sur certaines valeurs fondamentales, et vous savez pertinemment que l’une de ces valeurs indispensables est l’art. Une nation sans art est comme une personne dont une artère vitale a été sectionnée.”

“Arkadaşlar, yeni Türkiye'nin birkaç seneye sığdırdığı askerî, siyasî, idariî inkılâplar sizin, saygıdeğer öğretmenler, sizin sosyal ve fikrî inkılâptaki başarılarınızla desteklenecektir. Hiçbir zaman hatırlarınızdan çıkmasın ki, Cumhuriyet sizden fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür nesiller ister.”

“Dünyada her şey için, medeniyet için, hayat için, muvaffakiyet için en hakiki mürşit ilimdir, fendir. İlim ve fennin haricinde mürşit aramak gaflettir, cehalettir, delalettir.”

“Science is the best guide concerning every matter in this world whether it be civilization, life or success. To seek guidance outside of knowledge and science is negligence, ignorance and misguidance.”

“La science constitue le meilleur guide dans tous les domaines du monde, que ce soit la civilisation, la vie ou le succès. Chercher un guide ailleurs que dans la connaissance et la science relève de l’insouciance, de l’ignorance et de la folie.”

“Efendiler, medeniyet yolunda başarı yenileşmeye bağlıdır. Toplumsal hayatta, iktisadi hayatta ilim ve fen sahasında başarılı olmak için yegâne gelişme ve ilerleme yolu budur.”

“Gençler cesaretimizi takviye ve idame eden sizsiniz. Siz, almakta olduğunuz terbiye ve irfan ile insanlık meziyetinin, vatan sevgisinin, fikir hürriyetinin en kıymetli timsali olacaksınız. Ey yükselen yeni nesil, istikbal sizindir. Cumhuriyeti biz kurduk, onu yükseltecek ve yaşatacak sizsiniz.”

“Hürriyet olmayan bir memlekette ölüm ve yok oluş vardır. Her ilerlemenin ve kurtuluşun anası hürriyettir.”

“Cumhuriyet’i, onun gerekliliğini yüksek sesle anlatınız. Cumhuriyet prensiplerini sevdiriniz. Bunu kalplere yerleştirmek için hiçbir fırsatı ihmal etmeyiniz.”

“Milli hedef belli olmuştur. Ona ulaşacak yolları bulmak zor değildir. Mühim olan, çetin olan o yollar üzerinde çalışmaktır. Denebilir ki, hiçbir şeye muhtaç değiliz, yalnız tek bir şeye çok ihtiyacımız vardır; çalışkan olmak.”

“Hakikî zafer muharebe meydanlarında başarılı olmak değil, asıl zafer başarıların kaynaklarını kuvvetlendirmek, milleti yükseltmektir.”

“Yeni nesli, Cumhuriyetin fedakar öğretmen ve eğitimcileri, sizler yetiştireceksiniz, yeni nesil, sizin eseriniz olacaktır. Cumhuriyet, fikren, ilmen, fennen, bedenen kuvvetli ve yüksek karakterli koruyucular ister. Sizin başarınız, Cumhuriyetin başarısı olacaktır.”

“Türk sporculuğu uluslararası sahnede layık olduğu mevkiye erişecektir. Türk sporculuğu memleket ve millet hayatında etkili olduğu kadar bir medeniyet göstergesi olacaktır.”

“Spor yalnız beden iktidarının üstünlüğü sayılmaz. İdrak, zeka ve ahlak da bu işe yardım eder. Ben sporcunun zeki, çevik ve aynı zamanda ahlaklısını severim.”

“Athleticism cannot be solely defined as superiority in physical ability. Comprehension, intelligence, and morality, also contribute to this endeavor. I admire an athlete who is intelligent, agile, and, at the same time, moral.”

“Le sport ne peut pas être défini uniquement comme la supériorité des capacités physiques. La compréhension, l’intelligence et la moralité ont également leur importance. J’admire les athlètes qui sont intelligents et agiles, tout en étant d’une grande moralité.”

Anaysamızın birinci maddesinde “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.” denmiştir. Hiçbir şart, hiçbir yorum kabul etmez.

Memleketler muhteliftir, fakat medeniyet birdir ve bir milletin ilerlemesi için de bu yegâne medeniyete iştirak etmesi lâzımdır.

Milletimizin olağanüstü yetenekleri vardır. Bu yeteneklerin gelişimi ve faydalı yansımaları şüphesiz parlak sonuçlara yaklaştıracaktır.

Şuna kani olmak lâzımdır ki dünya yüzünde gördüğümüz her şey kadının eseridir.

It must be acknowledged that everything we see on the face of the Earth is the work of women.

Nous devons reconnaître que tout ce que nous voyons dans le monde est l’œuvre des femmes.

“Ah bir kere hür olsak da şu denizde yüzsek.” diyorduk. İşte bugün hürriyetimizi aldık ve zincirlerimizi kırdık. Denizde yüzmemize engel kalmadı. Fakat bir türlü suya giremiyoruz. Ayağımızı denize sokuyoruz, soğuk var. Dalsak da yüzme bilmediğimiz için batacak, boğulacağız. Demek, gaye hür olmaktan ibaret değilmiş. İş, yüzmeyi öğrenmekte ve kurtulmanın çaresine bakmaktaymış. İşte meydan. Ordu vazifesini yaptı. Memleketin ilim ve irfan erbabı, memurları, iş adamları işin başına geçtiler. Kendilerini göstersinler. Bu vatanı hür ve mutlu bir hale getirsinler.

Küçük hanımlar, küçük beyler… Sizler hepiniz, geleceğin bir gülü, yıldızı, bir bahtının aydınlığısınız. Memleketi asıl aydınlığa boğacak olan sizsiniz. Kendinizin ne kadar önemli, kıymetli olduğunuzu düşünerek ona göre çalışınız.

Umumi siyasetimizi şu kısa cümle açıkça ifadeye kâfidir zannederim: Yurtta sulh, cihanda sulh için çalışıyoruz.

What we are working for is peace at home, and peace in the world!

Nous œuvrons pour la paix dans notre pays, et pour la paix dans le monde!

Yarın cumhuriyet ilan edeceğiz!

Saat öğleden sonra altı idi. Kanun teklifi, Kanunu Esasi Encümeni tarafından usül yönünden incelenerek, mazbatası hazırlanırken Meclis diğer bazı meseleler ile iştigal etti. Nihayet, riyaset makamında bulunan Reis Vekili İsmet Bey Meclis'e şu malumatı verdi. “Kanunu Esasi Encümeni, Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nun değiştirilmesine dair tasarının acilen ve derhal müzakeresini teklif ediyor.” “Kabul” sesleri üzerine mazbata okundu. Teklif olunduğu üzere müzakere edildi. Nihayet kanun, birçok hatiplerin “Yaşasın Cumhuriyet” sedalarıyla alkışlanan hitabeleriyle kabul edildi.